TANZİMAT EDEBİYATI ROMANI TEST 1
1.Tanzimat edebiyatında bir çığır açan bu roman, realizm akımının da edebiyatımız üzerinde gittikçe daha çok etkili olduğunu göstermesi bakımından önemlidir. Roman, kendi kültürüne yabancılaşmış bir gencin, Bihruz Bey’in, hikâyesini anlatır. Bihruz Bey’in dünyası, okuduğu Batılı romantik şair ve yazarların etkisiyle inşa ettiği gerçek dışı bir dünyadır. Bihruz Bey’i gerçeklikten uzaklaştıran bu edebiyat, Tanzimat dönemi Türk edebiyatının da kaynağını oluşturmaktadır.
Bu parçada sözü edilen roman aşağıdakilerden hangisidir?
A) Felatun Bey’le Rakım Efendi
B) Cezmi
C) Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat
D) Araba Sevdası
E) Zehra
2. Dilber’in gittiği bu evde ona bir eseri gibi değil, bir insan gibi yaklaşılması onu çok etkilemiştir. Evde bir hanımefendi, onun kocası ve onların tek oğlu olan Celal Bey bulunmaktadır. Celal Bey aynı zamanda bir ressamdır. Yaptığı portrelerle ün kazanmıştır. Dilber’i evde görünce o da çok şaşırmıştır. Çünkü Dilber’i Klopatra’ya benzetmiştir. Celal Bey yalnız yaşadığı için kız arkadaşı ya da sevgilisi yoktur. Fakat Dilber’i gördüğü andan itibaren içinde bir kıvılcım oluşmuştur. İlk zamanlarda buna bir karşılık doğmamış, fakat günler geçtikçe Dilber de ona karşı ilgi duymaya başlayacaktır. Celal Bey, Dilber’i boş bulduğu zamanlarda odasına çağırıp onun resimlerini yapmaya başlamıştır. Günler geçtikçe Dilber zamanının büyük bir kısmını Celal Bey’in yanında geçirmeye başlar. Böylelikle Celal Bey’in Dilber’e olan aşkı da diğer ev halkı tarafından öğrenilir.
Bu parçada sözü edilen roman aşağıdaki sanatçılardan hangisine aittir?
A) Recaizade Mahmut Ekrem
B) Samipaşazade Sezai
C) Muallim Naci
D) Ahmet Mithat Efendi
E) Nabizade Nazım
3. Tanzimat romanı ile ilgili olarak aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
A) Roman tekniği bakımından kusurludur.
B) Uzun betimlemelere ve beklenmedik tesadüflere yer verilir.
C) Zaman zaman romanın akışı durdurularak okuyucuya bilgi verilir.
D) Kişiler tek yanlı ele alınır, iyiler ödüllendirilir ve kötüler cezalandırılır.
E) Konular devrin gerçek olaylarından Anadolu halkının gündelik yaşamından seçilir.
4.
I. Sergüzeşt
II. Araba Sevdası
III. Felatun Beyle Rakım Efendi
IV. Mai ve Siyah
V. Mürebbiye
Yukarıdaki yapıtlardan hangilerinde Batılılaşmanın yanlış anlaşılmasının yarattığı sonuçlar işlenmiştir? (2010-LYS)
A) I. ve II.
B) I. ve IV.
C) II. ve III.
D) III. ve V.
E) IV. ve V.
5. Türk edebiyatında Ahmet Mithat Efendi’nin (I) Felâtun Bey’le Rakım Efendi, Namık Kemal’in (II) İntibah, Samipaşazade Sezai’nin (III) Zehra, Recaizâde Mahmut Ekrem’in (IV) Araba Sevdası, Nabizâde Nazım’ın (V) Sergüzeşt isimli yapıtları sosyal içerikli romanlara örnek olarak gösterilebilir.
Yukarıdaki cümlede numaralanmış yapıtlardan hangileri birbiriyle yer değiştirirse bilgi yanlışı giderilmiş olur? (2007-ÖSS)
A) I. ile II.
B) I. ile IV.
C) II. ile III.
D) III. ile V.
E) IV. ile V.
6. İlk Türk romancıları, Ahmet Hamdi Tanpınar’ın belirttiği gibi “romancı muhayyilesiyle doğmuş” yazarlar değildi. Bu türde verdikleri ürünler, ister istemez deneyim eksikliğinin izlerini taşıyordu. Bu yüzden roman kalıbını yeni bir ortama uyarlamanın sıkıntısını da yaşıyorlardı. … adlı romanı, bunun ilk örneğidir.
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisinin getirilmesi uygun olur? (2011-LYS)
A) Mehmet Rauf’un Eylül
B) Samipaşazade Sezai’nin Sergüzeşt
C) Şemsettin Sami’nin Taaşşuk-ı Talât ve Fıtnat
D) Ahmet Mithat Efendi’nin Felâtun Beyle Rakım Efendi
E) Mehmet Murat’ın Turfanda mı Yoksa Turfa mı
7. Onun için, edebiyat bir araçtır. Halkın kültürel düzeyini yükseltmek için, halkın anlayabileceği bir dille yazdıklarını biçimlendirir. Nitekim romanlarındaki öğreticiliğin özünde böyle bir kaygı vardır. Ayrıca romanlarında özellikle ahlak, toplumsal adalet kavramlarına ağırlık verir.
Bu parçada sözü edilen Tanzimat Dönemi sanatçısı aşağıdakilerden hangisidir? (2011-LYS)
A) Şinasi
B) Ahmet Mithat Efendi
C) Abdülhak Hamit Tarhan
D) Muallim Naci
E) Recaizade Mahmut Ekrem
8. (I) Köy yaşayışını, köylülerin yaşadığı toplumsal sorunları konu edinir köy romanları. (II) Bu türde ilk örnek Nabizade Nâzım’ın Zehra adlı yapıtıdır. (III) Bunu Ebubekir Hâzım Tepeyran’ın Küçük Paşa’sı izlemiştir. (IV) Ancak gerçek anlamda köyü anlatan romanların yazılması 1950’lerden sonra başlar. (V) Fakir Baykurt, Talip Apaydın, Dursun Akçam gibi romancılar gerçekçi ve gözlemci bir tutumla ağalık, topraksızlık, kan davası gibi sorunları ele almışlardır. (VI) Bunların yanı sıra Samim Kocagöz’ün Bir Çift Öküz’ü, Kemal Bilbaşar’ın Cemo ile Memo’su, Kemal Tahir’in Kör Duman’ı köy ve köylünün çeşitli sorunlarını anlatan romanlar arasında sayılabilir.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır? (2011-LYS)
A) II. B) III. C) IV. D) V. E) VI.
9. Konusu bir paşanın oğlu ile bir cariyenin aşk macerası olan …, o zamanlar artık kapanmak üzere olan bir devrin cariyeli, köleli büyük konak hayatının Türk romanındaki en başarılı örneğidir. Sırf cariye olduğu için konak sahibinin oğlu ile evlenemeyen Dilber’in hayatı anlatılır bu romanda.
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdaki yapıtlardan hangisi getirilmelidir? (2012-LYS)
A) Sergüzeşt
B) Zehra
C)İclâl
D)Bir Hatıra
E)Zavallı Kız
10. Ahmet Mithat’ın zamanında çok okunan ve sevilen bir romancı olmasının nedenleri çok çeşitlidir. Karışık olayları merak uyandıracak bir biçimde düğümleyip çözmedeki başarısı, sade bir dille yazması, halkın alışık olduğu meddah ağzını romana uygulaması bu nedenler arasında sayılabilir.
Aşağıdakilerden hangisi A.Mithat’ın bu parçada sözü edilen özelliklerinden biri değildir? (1989-ÖYS)
A) Karmaşık durumları ilgi uyandıracak bir sona götürmesi
B) Kolay anlaşılan bir dil kullanması
C) Halkta okuma isteği uyandırmak amacıyla yazması
D) Okuyucunun ilgisini canlı tutması
E) Türk halk tiyatrosunun özelliklerinden yararlanması
11. Nabizade Nazım’ın Karabibik adlı eseri ile ilgili olarak aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? (1987-ÖYS)
A) Edebiyatımızda realizmin başarılı bir örneğidir.
B) Kırsal kesim gerçeğine ilk kez değinilmiştir.
C) Romandan çok, uzun hikâye özelliklerine sahiptir.
D) Kişilerin bulundukları çevreye göre yazılmış başarılı ilk eserdir.
E) İlk psikolojik romana örnektir.
12. Aşağıdaki yargılardan hangisi, Tanzimat Dönemi öykü ve romanlarının özelliklerinden biri değildir? (2013-LYS)
A) Genellikle saray ve çevresindeki insanların kural tanımaz tutum ve uygulamaları dile getirilmiştir.
B) Karakterler; doğal bireyler olmaktan çok, yazarın çizdiği, genellikle insana özgü karşıtlıkları simgeleyen kişilerdir.
C) Yüzyılın sonuna doğru köy, köylü sorunlarının konu olarak yer almaya başladığı görülür.
D) Ahmet Mithat’ın Felâtun Bey ile Rakım Efendi adlı eseri ile Recaizade Mahmut Ekrem’in Araba Sevdası adlı eserlerinde benzer konular işlenmiştir.
E) Şemsettin Sami’nin Taaşşuk-ı Talât ve Fitnat’ı ilk romandır, ancak edebî değer taşıyan ilk roman Namık Kemal’in İntibah adlı eseridir.
13. Romancıların ele alıp işledikleri konular, dönemin sosyal ve siyasal koşullarıyla sınırlıdır. Bunların ortak amacı; halka seslenen bir roman türü geliştirmek, Batılılaşma ile gelen sosyal ve kültürel değişimi halka benimsetmek, halkı onlardan haberdar etmektir. Romanların yapı ve konuları, bu düşüncenin gerçekleşmesine hizmet eder. Esirlik, aile, görücü usulü evlilik ve kadınların eğitimi gibi döneme özgü sosyal konular; aşk, ölüm ve kahramanlık gibi evrensel konularla desteklenir. Yapı ise birey-gelenek, birey-toplum ve kadın-erkek ekseninde şekillenir.
Aşağıdaki eserlerden hangisi, bu parçada dile getirilen dönemin yazarlarından birine aittir? (2015-LYS)
A) Sinekli Bakkal B)Huzur C)Baba Evi D)Cezmi E)Mai ve Siyah
14. Yazarın edebiyatımıza getirdiği yeniliklerden biri de köy hayatını ve köy insanını ilk olarak ele almış olmasıdır. Anadolu köylüsünün bilgisizliği, yoksulluğu, ağalar ve tefeciler ile ilişkileri, duygusal davranışları olayların içinde eritilerek ustalıkla ortaya konmuştur. Bu bağlamda Antalya’nın Kaş ilçesindeki bir köyde geçen olayların anlatıldığı roman, yazarın en başarılı eseri sayılır.
Bu parçada sözü edilen yazar aşağıdakilerden hangisidir? (2015-LYS)
A) Sami Paşazâde Sezai
B) Şemsettin Sami
C) Nabizâde Nâzım
D) Ahmet Mithat Efendi
E) Muallim Naci
15. Türk edebiyatında Doğu-Batı karşıtlığı meselesinde bir senteze ulaşma çabası, 1950’lere kadar yazılan çoğu romanda dikkat çeken bir unsurdur. Bu romanlarda, modernleşmeyi yüzeysel olarak anlayan ve kökleriyle bağı keserek değerlerinden kopan “alafranga züppe tipler” gülünç ve acınası durumlara düşerler.
Bu parçada sözü edilen roman kişilerine aşağıdakilerden hangisi örnektir? (2017-LYS)
A) Çalıkuşu‘ndan Kamuran
B) Araba Sevdası‘ndan Bihruz
C) Ateşten Gömlek‘ten İhsan
D) Felatun Bey ile Rakım Efendi‘den Rakım
E) Fatih-Harbiye’den Şinasi
edebiyatsultani.com
16. Yazar, bu romanda kıskançlık konusunu ele alır. Eser, yazarın ölümünden sonra arkadaşı Mahmud Sadık tarafından Servet-i Fünûn dergisinde yayımlanmıştır. Edebiyatımızda natüralizm akımının etkilerinin görüldüğü ilk roman olarak kabul edilir. Romanın başlangıcında iki aile vardır: Eşini kaybetmiş, kızıyla beraber oturan Şevket Efendi’nin ailesi ve babasını birkaç sene evvel kaybetmiş, annesi Münire Hanım’la birlikte oturan Suphi’nin ailesi. Bu parçada söz edilen yazar ve eseri aşağıdakilerden hangisidir?(2018-AYT)
A) Namık Kemal – İntibah
B) Recaizade Mahmut Ekrem – Araba Sevdası
C) Ahmet Mithat Efendi – Felâtun Bey ile Râkım Efendi
D) Sami Paşazade Sezai – Sergüzeşt
E) Nabizade Nazım – Zehra
17.Aşağıda verilen belirtici niteliklerden hangisinde Tanzimat romanında rastlanmaz? (1974-ÖSS)
A) Konular genellikle günlük hayattan ya da tarihten alınır.
B) Cariyelik kurumunu ve alafrangalık özentisini işler.
C) Kişiler genellikle tek yönlü ele alınır; iyiler mükâfatlandırılır.
D) Olayların akışında rastlantılara çok yer verilir.
E) Romanın içinde bilgi ve öğüt vermekten kaçınılır.
18. Gerçek köy ve doğa tasvirleri yanında, köylünün ufak tefek tasalarını, köylü psikolojisini güzel bir gerçeklikle veren ‘Karabibik’ adlı hikâye ile edebiyatımıza ilk olarak ‘iç konuşma’ dediğimiz teknik girmiş oluyor.”
Burada ‘iç konuşma’ ile anlatılmak istenilen aşağıdakilerden hangisidir? (1979-ÖSS)
A) Bir konuşma içinde başkalarının konuşmasını verme
B) İki üç kişinin kendi aralarında çok yavaş sesle konuşmaları
C) Başkalarının anlayamayacağı bir dille konuşma
D) İki kişinin kendi aralarında kararlaştırdıkları imlerle (işaretlerle) konuşma
E) Ruhsal durumu yansıtan kendi kendine konuşma
19. “Bizde roman Halit Ziya ile başlar. Namık Kemal’in romanı, sadece denemede kaldı, onunla hemen aynı yıllarda işe başlayan Mithat Efendi’nin halka okuma zevkini aşılamaktaki hizmeti inkâr edilemez. Fakat sanat yapıtının ilk koşulu olan biçimden daima yoksundu. Birçok sorunlara dokunmasına, hayatımızdaki aykırılıkları görmesine, hafta şöyle böyle sürükleyici olaylar bulma yeteneğine karşın yazdıklarına hiçbir hayat sıcaklığı geçiremedi. Bulduğu bazı yerli tipler, romancılık sanatına, ancak başkalarının elinde yeniden yoğrulduktan sonra mal oldu.”
Parçada Ahmet Mithat’ın romancılığına ilişkin özelliklerden hangisine değinilmemiştir? (1982-ÖSS)
A) Okuyucunun genel bilgisini genişletmeyi amaçlaması
B) Geniş hak kitlelerine okumayı sevdirmesi
C) Romanlarının teknik yönden kusurlu olması
D) Kimi romanlarında “Realizm’in izlerinin bulunması
E) Kimi romanlarında yerli hayat sahnelerine rastlanması
20. Türk edebiyatında Batılı roman türünün ilk örneği olarak anılan, 1859’da Fenelon’dan Divan Edebiyatının sanatlı, ağdalı anlatımıyla özet olarak dilimize çevrilen eser ve bu eserin çevirmeni aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir? (1987-ÖYS)
A) Kamelyalı Kadın – Ahmet Mithat Efendi
B) Sefiller – Şemsettin Sami
C) Emil – Ziya Paşa
D) Telemak – Yusuf Kamil Paşa
E) Robenson Hikâyesi – Ahmet Vefik Paşa
CEVAPLAR: 1.D, 2.B, 3.E, 4.C, 5.D, 6.C, 7.B, 8.A, 9.A, 10.C, 11.E, 12.A, 13.D, 14.C, 15.D, 16.E, 17.E, 18.E, 19.A, 20.D
tanzimat edebiyati romanı test 1 indir.
