1.Divan şiiri ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Kurucusu Hoca Dehhani’dir.
B) Aydın zümreye hitap eder.
C) Aruz ve hece ölçüsü beraber kullanılmıştır.
D) Sanat sanat içindir anlayışı güdülmüştür.
E) Şiirde başlık kullanılmamıştır.
2.Divan edebiyatında şairler, şiirlerinde “mazmun” adı verilen kalıp ifadeler kullanmışlardır.
Aşağıdakilerden hangisi divan şiirinde kullanılan mazmunlardan değildir?
A) Göz için nergis
B) Kirpik için ok
C) Dudak için gonca
D) Boy için servi
E) Saç için badem
3. Divan edebiyatı ile ilgili olarak verilen terimlerden hangisinin açıklaması yanlıştır?
A) Surname: Şehzadelerin sünnet düğünleri anlatılır.
B) Mısra-ı Azade: Söyleyiş güzelliği olup kolayca ezberlenen dizelerdir.
C) Hamse: Beş mesnevinin bir araya toplanmasıyla oluşan yapıt.
D) Divançe: Küçük divan.
E) Nazire: Vezin, kafiye ve redifi aynı olmak şartıyla yazılan şiir.
4.Aşk,aşkın verdiği mutluluk, acı, sevgili, sevgilinin çektirdikleri, kavuşma isteği gibi konuları işleyen bu gazellerin temsilcisi Fuzuli’dir.
Yukarıda bahsedilen gazel türü hangisidir?
A) Âşıkane gazel
B) Rindane gazel
C) Şuhane gazel
D) Hikemi gazel
E) Sofiyane gazel
5.Gazel ile ilgili verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Beyit sayısı 5-15 arasındadır.
B) Aşk, ayrılık, hasret, ölüm gibi lirik konular işlenir.
C) Şairin isminin geçtiği beyte “taç beyit” denir.
D) En güzel beytine “yek ahenk” denir.
E) İlk beytine “matla”, son beytine “makta” denir.
6.Aşağıdakilerden hangisi gazel ile kasidenin ortak özelliklerinden biri değildir?
A) Araplardan alınan nazım biçimidir.
B) İlk beyit “matla”, son beyit “makta” adını alır.
C) Aruz ölçüsü ve beyit nazım birimiyle yazılır.
D) Kafiye düzeni aa ba ca da… şeklindedir.
E) En güzel beyte “şah beyit” denir.
7. ▪️ En az 2, en fazla 16 beyitten oluşur.
▪️Uyak düzeni xa xa… şeklindedir.
▪️Daha çok felsefi ve toplumsal düşünceler yer alır.
▪️Beyitler arasında anlam birliği ve konu bütünlüğü vardır.
Yukarıda verilen bilgiler divan edebiyatındaki hangi nazım biçimine aittir?
A) Gazel
B) Kıt’a
C) Kaside
D) Mesnevi
E) Rubai
8. Sebk-i Hindi Akımı ………1……-Naili – Neşati
…………2…………. Ahmet Yesevi – Mevlana – Yunus Emre
…………3………… Aydınlı Visali – Edirneli Nazmi – Tatavlalı Mahremi
Hikemi Anlayış ………4………. – Koca Ragıp Paşa
Mahallileşme Akımı ………5……..- Enderunlu Vasıf
Yukarıda verilen tabloda divan şiirindeki şiir anlayışları ve bu anlayışlarını temsilcileri verilmiştir. Buna göre tabloda numaralanmış yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) Nedim- Tasavvuf – Türk-i basit – Şeyh Galip – Nabi
B) Şeyh Galip – Türk-i basit – Tasavvuf – Nabi – Nedim
C) Nedim – Tasavvuf – Türk-i basit – Nabi – Şeyh Galip
D) Şeyh Galip – Tasavvuf – Türk-i basit – Nabi – Nedim
E) Nabi – Tasavvuf – Türk-i basit – Nedim – Şeyh Galip
Dilberün işi itâb u nâz olur
Çeşmi câdû gamzesi gammâz olur
Ey gönül sabr it tahammül kıl ona
Yâra irişmek işi az az olur
9. Verilen dörtlükten hareketle aşağıdakilerden hangisi bu nazım biçiminin özelliklerinden biri değildir?
A) Türkler tarafından oluşturulmuştur.
B) Tek dörtlükten oluşmuştur.
C) Kafiye şeması aaxa şeklindedir.
D) En önemli temsilcisi Kadı Burhaneddin’dir.
E) 24 farklı aruz kalıbıyla yazılır.
10. Rubai nazım biçimiyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Kafiye düzeni aaxa ya da aaaa biçimindedir.
B) En büyük şairi Ömer Hayyam’dır.
C) Son dizede mahlas kullanılır.
D) Türk edebiyatına İran edebiyatından geçmiştir.
E) Kendine özgü 24 aruz kalıbı vardır.
11. ● Halk edebiyatında türkünün karşılığıdır.
● Divan edebiyatında bu türün ilk yazarı Nail-i Kadim’dir.
● Lale Devri’nde en önemli temsilcisi Nedim’dir.
● Bu türde en çok yazan Enderunlu Vasıf’tır.
● Yakın dönemimizde Yahya Kemal en önemli örneklerini vermiştir.
● Konusu genellikle aşk, sevgili, ayrılık, içki ve eğlencedir.
● Nazım birimi, kafiye şeması bakımından koşmaya benzer.
Yukarıda özellikleri verilen Divan Edebiyatı nazım biçimi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Şarkı
B) Murabba
C) Tuyuğ
D) Rubai
E) Gazel
12. ● Divan Edebiyatı’nda dörtlüklerle oluşan nazım şekillerinden biridir.
● Kafiye şeması çoğu zaman “aaaa, bbba, ccca…”şeklindedir.
● Dörtlük sayısı 3-7 arasında değişir.
● Her konuda yazılabildiği gibi çoğunlukla düşünce ve din üzerine yazılmıştır.
● Aruz ölçüsüyle yazılır..
● Dörtlüklerin son dizeleri aynen tekrar edilir. Bu bestelenen şarkılarda nakarat olarak
kullanılır.
Yukarıda özellikleri verilen maddeler Divan edebiyatında hangi nazım biçimine aittir?
A) Rubai
B) Tuyuğ
C) Şarkı
D) Murabba
E) Müstezat
13. ● Her bent 4 ile 10 arasında beyitten oluşur.
● Bentlerin sayısı 5 ile 12 arasındadır.
● Her bentin sonunda “vasıta beyti” adı verilen bir beyit bulunur, bu beyit hiç değişmez.
I. Bend: aa ba ca da ea . vv
II. Bend: bb cb db eb fb . vv
● Vasıta beyti her bendin sonunda aynen tekrarlandığı için, aynı fikir çerçevesinde
toplanan bir konu bütünlüğü vardır. Vasıta beyti şiire monotonluk vermeyecek şekilde
güzel olmalıdır. Bu sebeple zor yazılan bir şiirdir.
● Konuları arasında felek, Allah’ın kudreti, kainatın sonsuzluğu, hayatın zorlukları,
dünyadan şikayet vb. soyut konular ile mersiye, mehdiye, tevhid gibi nazım türleri ilk
sırayı alır.
● En önemli sanatçıları:Ziya Paşa ve Şeyh Galip’tir.
Yukarıda özellikleri verilen nazım biçimi hangi şıkta doğru verilmiştir?
A. Terciibent
B. Terkibibent
C. Rubai
D. Tuyuğ
E. Müstezat
14. ● Her bent 6 ile 10 arasında beyitten oluşur.
● Bentlerin sayısı 3 ile 12 arasındadır.
● Her bentin sonunda “vasıta beyti” adı verilen bir beyit bulunur.Vasıta beyti her
hanenin sonunda değişir.
I. Bend: aa ba ca da ea . vv
II. Bend: bb cb db eb fb . yy
● Özellikle naat, mehdiye, hicviye vb. nazım türleri, sosyal konular, din, tasavvuf ve
felsefe konuları bu nazım şekli ile rahatlıkla anlatılmıştır. Ancak başlıca konusu
mersiyedir. (Bâkî’nin Kanunî Mersiyesi, Şeyh Gâlib’in Esrâr Dede Mersiyesi)
● En önemli üstadı Bağdatlı Ruhi’dir. Tanzimat şairi Ziya Paşa da önemli bir isimdir.
14.Yukarıda özellikleri verilen nazım biçimi hangi şıkta doğru verilmiştir?
A. Gazel
B. Kaside
C. Mesnevi
D. Terkibibent
E. Terciibentt
CEVAPLAR: 1.C, 2.E, 3.B, 4.A, 5.D, 6.E, 7.B, 8.D, 9.E, 10.C 11.A, 12.D, 13.A, 14.D
