DİL BİLGİSİ TARAMA TESTİ 15
1. 1928 yılında Virginia Woolf, Vita Sackville-West’e yazdığı bir mektupta, romanın “kendisine, yazılamayacakmış gibi gelen” bir şey olduğunu anlatır… Herhangi bir yazı yazması gerektiğinde şöyle bir saat falan düşündükten sonra söylenecek bir dizi şey gelirmiş ya usuna, roman, hiç ulaşılamayacak bir “karşı yaka” gibi görünürmüş.
Yukarıdaki paragrafla ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) Edat grubu kullanılmıştır.
B) Sıfat tamlaması vardır.
C) Sıfat fiil grubu vardır.
D) Birleşik zamanlı eylem kullanılmıştır.
E) Zarf fiil grubu yoktur.
2. (I)Nasıl imrenmem V. Woolf un haline? Her yazı ulaşılması çok güç bir “karşı yaka” gibi görünür bana. (II) Ama şurada, şu anda önemli olan, benim duygularım değil, Woolf’un duyguları değil; ikimizin de kullandığımız bir şey… (III) İster romanı ister yazıyı yazma işini “anlatmak”, “karşımızdakine içimizdekini iletebilmek” için kullandığımız bir şey. (IV) Bizim bulmadığımız, yaratmadığımız, ama kullandığımız için (kullanırken, kullanmakla) iletmek istediğimizi en kestirme, en “dolu” biçimde iletebileceğine inandığımızı belli ettiğimiz, kısacası, öznelleştirdiğimiz bir şey: Bir imge…
Yukarıda numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) I. cümlede Geniş zamanın olumsuzuyla çekimlenmiş bir eylem vardır.
B) II. cümlede bir sıfat tamlamasının tamlananı zamirdir.
C) III. cümlede bağlaç kullanılmamıştır.
D) IV. cümlede sıfatın miktarını bildiren bir zarf kullanılmıştır.
E) II. ve IV. cümlede fiilden isim yapım eki almış olan birden fazla sözcük vardır.
3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünlü daralması vardır?
A) Yolculuk bir yola vurmaktır kendini; karşı yakaya ulaşmanın bütün hazlarıyla acılarını, güçlükleriyle kolaylıklarını yaşatacak bir yola…
B) Kendimizi sınayıp tanıyacağımız, çeşitli yol arkadaşlıktan kurabileceğimiz ya da yalnız, yapayalnız kalacağımız bir yola…
C) Bir imgeden yararlanarak üretebileceklerimiz, ya da, bu imgenin “içine” yerleştirip doldurabileceklerimiz, bu imge yardımıyla kavrayıp yorumlayabileceklerimiz tükenmez, tüketilemez.
D) Romanı, yazın türlerinden biri olarak görmek, yazın açısından düşünmek niyetinde olmadığım bu yazıya, bir romancının (roman yazma işinden söz ederken) kullandığı bir imgeyle başlamam, boşuna değil.
E) Bu yazıda, imge üretme, imge dolaşımını sağlama bakımından, yaratılmış en büyük “makine”lerden biri olarak bakmak istiyorum romana.
4. (I)Okumak istediğim için —genellikle ucuz baskısını bularak—aldığım kitaplar, yani bugün dolaplarımı dolduran kitapların çoğu, bana ilk on on iki yıl içinde birkaç şey öğretti: (II)Okun(a)mayan kitap, ölü bir nesnedir, bir yüktür. (III) Ne yazık ki okunmuş kitapların birçoğu da zamanla böyle bir ölü yük olmaya adaydır. (IV) İster tozdan ister güneşten korumak için pek çoğunu kapılı, kapalı dolaplara doldurduğuma göre kitaplarımı, malımı sergilemek gibi bir merakım da yok. (V) İnsan okumaya meraklıysa, birçok kitabı okumak ister, alır, edinir. (VI) Okumanın düzeni ise, değişebilir; hızı önceden kestirilemez .
Yukarıdaki numaralı cümlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) I. cümlede belgisiz sıfat olan sözcük yapı bakımından birleşiktir.
B) II. cümle üç ögelidir.
C) III. ve IV. cümlede fiilden isim yapım eki almış sözcükler vardır.
D) V. cümlede ikiden fazla yüklem vardır.
E) IV. ve VI. cümlede isim fiil grubu vardır.
5. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde altı çizili sözcüklerin türleri aynıdır?
A) Okunmak üzere sıraya koyduğum beş on kitap olmuştur, ama beşini onunu art arda okuduğum olmamıştır.
B) Araya, gerekli ya da gereksiz, başka kitaplar girmiştir.
C) Sonraları, okuma üzerine geliştirdiğim düşüncelerde, okuma hızları, okuma düzeni üzerine bu ilk gözlemlerimin payı önemli oldu.
D) Uzun süre içinde “iyi” okuma ile, edinilmiş kitap sayısı birbirine bağlı değil.
E) Belli bir dönemin bütün ilgileri yaşam boyu sürüp gitmez; ilgilerde değişiklik olduğu için “başka” dönemlerden söz edebiliyoruz zaten.
6. Ana ilgiler, yani dönemden döneme, bir biçimde sürüp gidebilenler de, pek başka şeylerle beslenmek isteyebilir, ister. Her adımda ölü kitap yükü artar durur. Kimi zaman alındıktan yıllar sonra okunabiliyor bir kitap. Şimdi, aldıktan otuz, hatta kırk yıl sonra okuduğum kitaplardan söz edebiliyorum. İşin tuhafı, bu okumaların hemen hemen hiçbiri “geç kalmışlık” duygusu vermedi bana. Verecek olan kitapları zaten okumuyor muyum ne? Tersine, ancak kırkına ellisine gelindiğinde okunması gereken kitaplar hiç de az değilmiş diye düşündüğüm çok oldu. “Birçok kitabın, yazar kaç yaşında yazmışsa o yaşta okunması galiba pek yerinde olur, dedim sık sık. Ama artık nesne-kitaptan değil, metinden söz etmekteyim.
Yukarıdaki paragrafla ilgili aşağıdaki ses olaylarından hangisi yanlıştır?
A) Birden fazla sözcükte ünlü daralması vardır.
B) Ünlü yumuşamasına uğrayan sözcüklerin sayısı altıdır.
C) Ünsüz yumuşaması kuralına aykırı sözcükler vardır.
D) Hâl eki almış bir sözcükte ünlü değişmesi olmuştur.
E) Ünsüz türemesinin örneği yoktur.
7. Aşağıdaki cümlelerde bulunan ikilemelerden hangisinin türü diğerlerinden farklıdır?
A) Vatanı için malını mülkünü feda edebilmeli insan.
B) Bu şehrin her sokağını karış karış gezdik bisikletle.
C) Yaptığımız yatırımlar sonrasında şirketimiz tıkır tıkır işliyor.
D) Trafiğe yeni açılan bulvar vızır vızır işliyor.
E) İnsan samimi olduğu insan hakkında ileri geri konuşur mu?
8. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde birden fazla iyelik eki yoktur?
A) Okur kitap arar ama, kitabın da okuru bulduğunu ben çok gördüm.
B) Açıklanabilir bir şey söylemiyorum belki, ama“rastlantılar”ın çoğu, açıklayamadığımız için rastlantı görünmez mi?
C) Bir şey (birçok şey, bir şeyler) öğrenmek için okumak, kitaba yönelmek ile, haz duyulduğu (duyulacağı umulduğu) için okumaya oturmak arasında, gerçekten, büyük bir fark var mı?
D) On sekiz yıl oturduğum evden taşınmam gerektiğinde kitaplarıma duyduğum öfkeyi yakınımdakiler
hep gördü.
E) En az iki bin kitabımı satmayı tasarladım ya, bugüne dek bu satışın bir parçacığı bile gerçekleştirilmiş değil.
9. (I) Yıllardır “satacağım” deyişim, beceremeyişim, “mal”ımdan kopamayışım, alıcı çıksın diye beklerken alıcı çıktığında mızmızlanacağımı bilişim…(II) Çok başka bir düzeyde de tanıdığım bir duygu bu… (III) Çok sevdiğiniz, birlikte yaşadığınız, onsuz bir yaşamı düşünemeyeceğiniz ölçüde yaşamınızda yer etmiş kişiler, varlıklar da, sizi bezdirir arada bir; içinizin bir kuytularında onlardan kurtulmak istersiniz. (IV) O kişinin, o varlığın ölümünü bile geçirirsiniz usunuzdan, getirirsiniz gözünüzün önüne. (V)Kendinizi ne kadar bağlı duyduğunuzun bir kanıtı değil midir zaten bu çılgınlık?
Yukarıda numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) I. cümle, içinde yedi tane fiilimsi bulunan eksiltili bir cümledir.
B) II. cümlede sıfatın derecesini bildiren bir sözcük kullanılmıştır.
C) III. cümle içinde zarf fiil bulunduran bir sıralı cümledir.
D) IV. cümle öznesi ortak sıralı cümledir.
E) Doğrusu, doğrusunu isterseniz anlamında bir zarf kullanılmıştır.
10. Aşağıdaki cümlelerin hangisi ögelerine yanlış ayrılmıştır?
A) Ölenlerin ardından yaşandığını, ölenle ölünmediğini / herkes / bir gün / öğrenir.
B) Oysa / nesne-kitaptan / kopabilmek / gerek.
C) Metinden ya da öğreniden söz edilecek olursa / şöyle / diyeceğim.
D) O metin sizi uzun ya da kısa süre besleyip yaşattıysa, / ondan da / kopmasını öğrenmek / gerek.
E) Bildikleriyle övünmekse, / bilmediklerimizin —bir şeyler öğrendikçe daha da büyüyen— uçsuz bucaksız ummanı karşısında/ ne kadar zavallı bir çaba!
11. Kitap yığdım, hata etmişim; kitap edinmeyi marifet sanmışım. “Aradığım şu kitabı bulmazsam işimi yapamam.” demenin abartı olduğunu sanıyorum. Hiçbir kitap her güçlüğü çözmeyecektir. Tamam. Ama, okudum. Yaşamım boyunca, durmamacasına; okumaksızın yaşayamayacağımı duya duya. Birçok şeyin ölüp gittiği —ölüp gittiği düşünülen— bu yaşımda bile, en çılgın çeşitliliği içinde okumalarımı sürdürmemek, usumdan geçirebileceğim en büyük “olmazlıktır”.
Yukarıdaki parçada yer alan sözcüklerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Hem ilgeç hem bağlaç kullanılmıştır.
B) Dörtten çok birleşik yapılı sözcük vardır.
C) Ek fiille çekimlenmiş birden fazla sözcük vardır.
D) Yardımcı eylemle yapılmış birleşik fiil vardır.
E) Birden fazla isim fiil grubu vardır.
12. Geçenlerde bir soruşturmacıya vermiş göründüğüm yanıt ( ) sözümün biraz yanlış anlaşılmasının sonucuydu ( ) bu yazı ( ) o yanlışı düzeltmemi gerektiriyor ( ) Okumalarımın mevsimi yok ( ) Örneğin, yazın okumaya daha çok vakit buluyor değilim.
Yukarıdaki paragrafa uygun noktalama işaretleri aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir?
A) (,)(;)(,)(:)(.)
B) (;)(,)(,)(;)(.)
C) (;)(.)(;)(,)(!)
D) (,)(,)(:)(,)(:)
E) (,)(,)(;)(:)(,)
13. Çok okuduğum kitapların listesine sık sık birer satır eklediğim dönemler de var, listenin donup kaldığı dönemler de var.
Yukarıdaki cümleni sıralanışı aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak sıralanmıştır?
A) özne-dolaylı tümleç-yüklem-özne-yüklem
B) dolaylı tümleç-özne-yüklem-özne-yüklem
C) nesne-zarf tümleci-yüklem-özne-yüklem
D) belirtisiz nesne-zarf tümleci-yüklem-özne-yüklem
E) özne-yüklem-özne-yüklem
14. (I) Kitap karıştırmaktan, parça bölük okumalardan değil, birim metin okuyup bitirmekten söz ediyorum. (II) Okuma hızımdaki bu yükselmeler ya da alçalmalar yaza da rastlayabilir, kışa da; bir bütün olarak şu yıla da, bu yıla da. (III) Liste tutmanın yararından söz etmeyeceğim burada; ama gene bu yazı çerçevesi içerisinde bana sorulabilecek bir soru var galiba: (IV) Liste de, bir kazanım olarak kitaplarından değilse bile okuduklarından övünç payı çıkarmanın bir dayanağı sayılmaz mı? (V) Övünmem güç, çünkü listeyi kendim için tutuyorum, ayrıca, yıl sonunda okumalarımın sayısını genellikle pek yetersiz buluyorum.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) I. cümle iki ögeden oluşmuş birleşik cümledir.
B) II. cümledeki -ki sıfat yapmıştır.
C) III. cümle içinde zincirleme isim tamlaması bulunduran bağlı bir cümledir.
D) IV. cümlede ikiden fazla bağlaç kullanılmıştır.
E) V. cümlede iki cümleyi birbirine sebep ilgisiyle bağlayan bir sözcük kullanılmıştır.
15. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anlatım bozukluğu vardır?
A) Beğendiğim spor ayakkabının fiyatı pahalı olduğu için ayakkabıyı almayı erteledim.
B) Okulun yarın tatil olacağını duyan öğrencilerin etekleri zil çaldı.
C) Bütün öğrenciler konferans salonunda Şerife Hanım’ın anlattıklarına kulak kesilmişti.
D) Ağlamak istemiyorsan sen de aldırma olan bitenlere.
E) Çoktandır anladım, senin gönlün artık bende değil.
16. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir yazım yanlışı yapılmıştır?
A) Türk romanı kendini belirleyen altyapı kurumlarının dışında, onlardan ileri bir aşamadadır.
B) Hemşehrileri gelir, kemençe gibi bir çalgıyla sabahı ederlerdi.
C) İş yerine yeni aldığımız makineler çok çabuk bozuldu.
D) Etrafı üçkağıtçılarla dolmuştu dayımın.
E) Boşvermişim dünyanın işine.
17. Aşağıdaki cümlelerde bulunan fiillerden hangisi çatısı bakımından diğerlerinden farklıdır?
A) Çok daha fazla okumam gerektiğini düşünerek yaşadığım söylenebilir.
B) İstek duymadığım bir kitap beni rahatsız bile edebilir.
C) Kitabı bıraktım, okurdan söz ettim.
D) Mısırlının dediği gibi kitap pek güzel de, okur da olmalı.
E) Okumasını bilen, gerçi, okuyarak öğrenmiştir; her okuyanın okumasını öğrendiğini ise hiç söyleyemeyiz.
18. Aşağıdakilerden hangisinde geçişli olduğu halde nesne almamış bir fiil vardır?
A) Varlığına alıştığım bir nesneden kopmak güç gelebilir.
B) Hayat insana pek çok şeyden kopmasını öğretiyor.
C) Bir nesneyi, hatta daha genel olarak bir “şey”i, bütün varlığımla istemeyi, yani içimden istemeyi, ya da, birinden, bir başkasından istemeyi, beceremedim.
D) Geçim kaygısı üzerine yazmıştır Orhan Kemal.
E) Avcı da, av da, kendileri üzerine bir şeyler düşünürler.
19. Oysa imgenin bu güç iletilebilirliği, kabul etmekte çok gönülsüz davrandığımız bir şeydir. iletebildiğimize inanır, “anlaşılmaması” karşısında kırgınlıklara kapılırız. Ya da bizim “apaçık” gördüğümüzü başkalarının niye görüp “istemediğine” bir türlü akıl erdiremeyiz. Kötü niyetten söz ettiğimiz yerdir burası. Bizim, başkalarının gördüğüne “yanlış” diye bakmamız, o görüleni “saçma” saymamız, ya da “bu bir türlü anlaşılacak bir şeydir, başka türlü nasıl anlarsınız” dememiz, hep, aynı engelle karşılaştığımızı kabul etmek istemememizdendir.
Yukarıdaki paragrafla ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) Ek fiille çekimlenmiş ikiden fazla sözcük yoktur.
B) Yüklem olmuş bir birleşik fiil vardır.
C) İki ögeli bir devrik cümle vardır.
D) Zarf görevinde pekiştirilmiş bir sözcük vardır.
E) Tamlayan eki almış bir sözcükte ünsüz değişimi olmuştur.
20. İnsanın, bazen, kendini yalnız duyumsaması, bu yalnızlığından korkması, kendi kendine üşümesi olur ya; işte o zaman, yanına gitmesini, varıp görmesini dilediği biri olur ya; o biri o olurdu: ulu ağaç gibi.
Yukarıdaki cümleyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) “yalnızlığından” kelimesinde sırasıyla yapım eki, iyelik eki, kaynaştırma harfi ve hal eki kullanılmıştır.
B) Sıfat görevinde kullanılmış bir sıfat fiil grubu vardır.
C) Şahıs zamiri ve belgisiz zamir kullanılmıştır.
D) “yalnız” kelimesi isim görevinde kullanılmıştır.
E) Edat grubu kullanılmıştır.
CEVAPLAR: 1.E, 2.C, 3.E, 4.E, 5.A, 6.B, 7.A, 8.A, 9.C, 10.D, 11.C, 12.A, 13.E, 14.D, 15.A, 16.E, 17.D, 18.D, 19.A, 20.D
dil bilgisi tarama testi 15‘i indir.
