1. Aşağıdakilerden hangisi Kuzey Türkçesinin çağdaş kollarından biridir?
A) Karakalpakça
B) Türkçe
C) Azerice
D) Türkmence
E) Gagavuzca
(I) Eski Türkçe, Köktürkçe ve Uygurca dönemlerinden oluşur. (II) Göktürkler zamanında Şamanlık, Uygurlar döneminde Budizm ve Maniheizm yaygındır. (III) Bu dönemin dili bugüne ulaşan taşa oyulmuş ya da kağıt, ağaç vb. nesnelere yazılmış metinler aracılığıyla büyük ölçüde aydınlatılmıştır. (IV) Uygurcanın ilk örnekleri, Köktürk alfabesiyle Irk Bitig’dir. (V) Doğu Türkistan’ın kuzeydoğusunda 9.yüzyıldan itibaren Burkancılık Türkler arasında yayılmaya başlar.
2. Bu parçada numaralı cümlelerden hangisinde bilgi yanlışı vardır?
A)I B)II C) III D) IV E)V
3. Aşağıdakilerin hangisinde bilgi yanlışı vardır?
A) Kutadgu Bilig, 6500 beyitlik manzum bir siyasetnamedir.
B) Atabetü’l Hakayık, 500 dizelik dini-ahlaki küçük bir manzum eserdir.
C) Muhakemetü’l Lügateyn, Kıpçak Türkçesiyle yazılmıştır.
D) Altun Yaruk, 10.yüzyılda yazılmış, Burkancı bir yapıttır.
E) Irk Bitig, Köktürk harfleriyle yazılmış fal kitabıdır.
4.Türkçenin dönemleri ile ilgili olarak aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Eski Türkçe; Göktürk, Uygur ve Karahanlı olmak üzere üçe ayrılır.
B) Sekiz Yükmek adlı eser Karahanlı dönemine aittir.
C) Kutadgu Bilig, Karahanlı Türkçesi ile yazılmıştır.
D) Eski Anadolu Türkçesi, 15-20. yüzyılları içine alır.
E) Çağdaş dönemde Anadolu’da Türkiye Türkçesi kullanılmaktadır.
5. Eski Türkçe dönemi kendi içinde ………, ………,……… dönemleri olarak üç bölüme ayrılır.
Bu cümlede boş bırakılan yere getirilecek kelimeler aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
A)İlk-Orta-Yeni
B)Eski-Orta-Yeni
C) Göktürk-Uygur-Karahanlı
D) Ural-Altay-Hint
E) Orhun-Uygur-Harezm
6. 13.ve 15.yüzyılda Hazar Denizi ile Aral Gölü arasındaki Amuderya bölgesi merkez olmak üzere Batı Türkistan’da kurulup gelişen yazı diline verilen ad aşağıdakilerden hangisidir?
A) Harezm Türkçesi
B) Uygur Türkçesi
C) Göktürkçe
D) Karahanlı Türkçesi
E) Batı Türkçesi
7. ……………….. Doğu Türkçesinin ilk aşaması olarak kabul e edilen, Harezm Türkçesinin yeni şartlar altındaki devamı olarak 15.yüzyıldan 20.yüzyıla kadar Türkistan ve Altınordu bölgesinde kullanılan Türkçeye verilen addır.
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) Kıpçak Türkçesi
B) Çağatayca
C) Türkiye Türkçesi
D) Türkmence
E) Gagavuzca
Acep şu yerde varm’ola
Şöyle garip bencileyin
Bağrı başlı gözü yaşlı
Şöyle garip bencileyin
Yunus Emre
8. Bu dizeler Türkçenin hangi döneminde oluşturulmuş olabilir?
A) Doğu Türkçesi
B) Kuzey Türkçesi
C) Türkiye Türkçesi
D) Osmanlı Türkçesi
E) Eski Anadolu Türkçesi
9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?
A) Dil, milletin kültür değerlerini bünyesinde sımsıkı muhafaza eder.
B) Uygurlardan günümüze kalan metinlerin çoğu Budizm’le ilgilidir.
C) Yusuf Has Hacip tarafından yazılan Kutadgu Bilig Karahanlı dönemi eserlerindendir.
D) Köktürk Yazıtları bengü taş adı verilen taşlar üzerine yazılmıştır.
E) Kutadgu Bilig, Eski Anadolu Türkçesi döneminden kalma bir eserdir.
10. Türkçenin gelişimiyle ilgili olarak aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Çağatayca adı ile de anılan Doğu Türkçesi, bugün yerini modern Özbekçeye bırakmıştır.
B) İlk Türkçe döneminden günümüze herhangi bir yazılı belge ulaşmamıştır.
C) Eski Anadolu Türkçesi genellikle Kafkasya, Azerbaycan, Balkanlar ve Anadolu sahalarında konuşulmuştur.
D) Göktürk Kitabeleri, Türk dilinin ilk yazılı örnekleri olarak kabul edilmektedir.
E) Osmanlı Türkçesi dönemine ait eserlerde genellikle ağır bir dil kullanılmıştır.
11.Türkçenin elde bulunan ilk yazılı metinleri hangi dönemde yazılmıştır?
A) Karanlık dönem
B) Eski Türkçe dönemi
C) Orta Türkçe dönemi
D) Kuzey Türkçesi dönemi
E) Eski Anadolu Türkçesi dönemi
12. Türkiye Türkçesi ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Bu dönemde İstanbul ağzı yazı dili olarak kullanılmaya başlanmıştır.
B) Doğu Türkçesinin üçüncü ve son dönemidir.
C) Meşrutiyet ile başlayıp varlığını günümüze kadar sürdürmüştür.
D) Bu dönemde dil, yabancı kelime ve tamlamalardan arındırılmıştır.
E) Bu dönemde Batılı kültür ögelerinin Türkçe üzerindeki etkisi artmıştır.
13.Türklerin yazıyı geç dönemlerde kullanmaya başlamalarının sebebi aşağıdakilerden hangisi olabilir?
A) Göçebe olarak yaşamalarıyla
B) Geleneklerine bağlı olmalarıyla
C) Yazı tekniklerini bilmemeleriyle
D) Devlet geleneklerinin olmayışıyla
E) Yaşadıkları coğrafyanın uygun olmayışıyla
14. Aşağıdakilerden hangisinde Batı Türkçesini oluşturan daireler birlikte verilmiştir?
A) İlk Türkçe-Kuzey Türkçesi
B) Eski Türkçe-Çağatay Türkçesi
C) Orta Türkçe-Osmanlı Türkçesi
D) Azeri Türkçesi-Osmanlı Türkçesi
E) Türkiye Türkçesi-Osmanlı Türkçesi
15. Türkçenin en büyük ve en verimli yazı dili aşağıdakilerden hangisidir?
A) Batı Türkçesi
B) Doğu Türkçesi
C) Orta Türkçe
D) Eski Türkçe
E) Kuzey Türkçesi
I. Yazı dili Kıpçakçadır.
II. 15.yüzyıldan günümüze değin varlığını sürdürmüştür.
III. Kıpçak şivesine dayanır.
IV. Kıpçakça ve Tatarca olarak isimlendirilir.
V. Hüsrev ü Şirin, Gülistan gibi eserler bu dönemin dil özelliklerini yansıtır.
16. Yukarıdaki özellikler Türkçenin hangi dönemiyle ilgilidir?
A) Doğu Türkçesi
B) Kuzey Türkçesi
C) Azeri Türkçesi
D) Eski Türkçe
E) Eski Anadolu Türkçesi
17. .. daha çok Kafkasya, Irak, Azerbaycan, Doğu Anadolu’da konuşulan bir dil olmuştur.
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) Azeri Türkçesi
B) Osmanlı Türkçesi
C) Çağatayca
D) Eski Anadolu Türkçesi
E) Kuzey Türkçesi
18.Eski Anadolu Türkçesiyle ilgili olarak verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Dile Arapça ve Farsça kelime girmemiştir.
B) Osmanlı ve Azeri Türkçeleri henüz tam olarak ortaya çıkmamıştır.
C) Batı Türkçesinin ilk dönemi olup 13-15.yüzyılları kapsar.
D) Bir geçiş dönemi özelliklerine sahiptir.
E) Selçuklu, Osmanlı ve Anadolu Beylikleri tarafından kullanılmış bir dildir.
19. Aşağıdakilerden hangisi Kuzey-Doğu Türkçesinin çağdaş dönemi içinde yer almaz?
A) Özbek Türkçesi
B) Kazak Türkçesi
C) Kırgız Türkçesi
D) Tatar Türkçesi
E) Gagavuz Türkçesi
20. Selçuklular Döneminde Arapça ve Farsça, Anadolu’da bilim ve edebiyat dili haline geldi. Farsça, yazışmalarda resmî dil olarak kullanılmaya başlandı. Devlet adamları ve aydınlardan bazıları toplantılarda Farsça konuşmaya başladı. Anadolu’da dille ilgili böyle bir durum devam ederken 1277’de Karamanoğlu Mehmed Bey bir ferman yayınladı. Bu fermanla “Bugünden sonra divanda, dergahta, bârgâhta, mecliste, meydanda Türkçeden başka dil kullanılmayacaktır.” emrini verdi.
Bu parçaya göre Karamanoğlu Mehmet Bey’in Türkçeyle ilgili ferman yayınlamasının asıl amacı aşağıdakilerden hangisi olabilir?
A) Türkçenin, Arapça ve Farsçadan üstün olduğunu göstermek
B) Dille ilgili çalışmaların yetersizliğini vurgulamak
C) Konuşma dilinin Türkçe, yazı dilinin Farsça olduğunu duyurmak
D) Türkçeyi konuşma ve yazı dili haline getirmek
E) Bilim ve sanatla ilgili eserlerde Arapça ve Farsçanın yanında Türkçenin de kullanılmasını sağlamak
CEVAPLAR: 1-A, 2-D, 3-C, 4-B, 5-C, 6-A, 7-B, 8-E, 9-E, 10-C, 11-B, 12-B, 13-A, 14-D, 15-A, 16-B, 17-A, 18-A, 19- E, 20-D
Testi indirmek için aşağıdaki linke tıklayınız.
turk dilinin tarihi gelisimi-test-1
