DİL VE KÜLTÜR TEST 2
1.Bir dilin tarih içerisinde bilinmeyen bir dönemde kendinden ayrılmış olan ve büyük farklılıklar gösteren kolllarına . . . denir. Başka bir deyişle bir dilin değişik ülkelerde ve bölgelerde, yine aynı dil birliğinden kimselerce konuşulan değişik biçimidir.
Yukarıda boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) argo
B) lehçe
C) morfoloji
D) yazı dili
E) konuşma dili
2. Dil ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Canlı bir varlık olduğu
B) Önemli bir iletişim aracı olduğu
C) Gelişime ve değişime açık olduğu
D) Kültürel unsurların taşıyıcısı olduğu
E) Ulusal niteliklerden çok evrensel nitelikler taşıdığı
3. Kültür; binalar, her türlü araç gereç, giysiler gibi maddî kültür ve inançlar, gelenekler, normlar gibi manevi kültür ögeleri olmak üzere iki kola ayrılır. Kültür görelidir. Yani her toplumun kendine özgü kültürü vardır. Kültür tarihseldir. Yani geçmişten günümüze süregelmektedir. Kültür, insan eseridir. İnsanlar hem kültürü oluştururlar hem de kültürden etkilenirler. Kültür durağan değildir. Zaman içinde değişir. Maddi ögeler daha hızlı değişir. Ayrıca her toplumda kültürel değişim hızı birbirinden farklıdır.
Bu parçadan kültürle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz?
A) İnsanları etkilediği
B) İnsanlar tarafından oluşturulduğu
C) Maddi ve manevi ögelerden oluştuğu
D) Yapısının değişmeden devam ettiği
E) Ait olduğu topluma göre şekillendiği
4. . . . , bir toplumun günlük yaşamında, evde, sokakta konuşurken kullandığı dildir. Bu dil, söyleyiş yönünden farklılıklar içerir, kimi sesler değişebilir, bazı heceler yutulabilir. Örneğin “görmeyeceğiz” sözcüğü bu dilde “görmicez” şeklinde söylenebilir.
Yukarıda boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) Lehçe
B) Argo
C) Dağarcık
D) Yazı dili
E) Konuşma dili
5. Aşağıdaki dizelerden hangisi yazı diliyle oluşturulmuş bir şiirden alınmış olamaz?
A) Yurdumuz uçsuz bucaksız
Gökte yıldız kadar köylerimiz var
B) Artık dokunamıyor kakülün bulutlara
Karalar bürünmüş saçlarında dolunay
C) Gaynağa göze, peçeteye peşkir
Geçen yıla bıldır deyorlar bizde
D) Karşıma çıkıyorsun en serin imbatlarla
Adını yazıyorsun bulduğun fırsatlarla
E) Bir aydınlık denizin sonsuz derinliğinde
Yüzüyorum gözünün yeşil serinliğinde
6. Yazılı anlatım, her türlü olay, düşünce, durum ve duyguların, dili en güzel şekilde kullanarak belli bir plan dahilinde başkalarına ve yarınlara ulaştırmaya, böylece kalıcılığını sağlamaya imkân veren bir araç olarak tanımlanabilir. Bu özelliğinden dolayı insanlığın en önemli buluşu olarak da düşünülmüştür. Aynı yargı, sözlü anlatım için de geçerlidir. Sözlü anlatımın anında düzeltilebilir olmasının kolaylığına karşın yazılı anlatımın da geniş kitlelere ve gelecek kuşaklara ulaşma gibi ayrıcalığı vardır.
Bu parçada yazar, düşüncesini inandırıcı kılmak için aşağıdaki anlatım yollarından hangisine başvurmuştur?
A) Öyküleme
B) Tartışma
C) Örneklendirme
D) Karşılaştırma
E) Tanık gösterme
7. Konuşma dili ve yazı diliyle ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Sözcükler yazı dilinde hep aynı şekilde yazılırken konuşma dilinde farklı şekilde ifade edilebilir.
B) Bir ülkede bir tane yazı dili olur, buna karşın birden çok konuşma dili olabilir.
C) Yazı dili doğal, konuşma dili ise yapay özelikler taşır.
D) Yazı dilinin kullanım alanı konuşma dilinin kullanım alanından daha geniştir.
E) Yazı dilinin kendine özgü kuralları varken konuşma dilinin belli kuralları yoktur.
8. Aşağıdakilerden hangisi dilin farklılaşması sonucu ortaya çıkan kollarından biri değildir?
A) Şive
B) Argo
C) Lehçe
D) Ağız
E) Diksiyon
9. . . . Öyle ki bir ulusun yaşayış biçimi, inançları, gelenekleri, dünya görüşü vb. hakkında hiçbir bilgimiz olmasa, onun dilinin söz varlığına, söz hazinesinin derinliğine bakarak o toplumun kültürüyle ilgili önemli bilgiler edinebiliriz. Örneğin dilimizin en eski ürünlerinden olan Orhun Kitabeleri’ne bakarak eski Türklerin yaşayışı hakkında bilgi sahibi olabiliriz. Kitabelerde en çok geçen kavramların “budun (boy), yagı (düşman), kagan (kağan), sü (asker)” vb. olduğu anlaşılmaktadır. Bunlar Türklerin o dönemde savaşlarla dolu, hareketli bir hayatının olduğunu gösteriyor.
Bu parçanın başına düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisinin getirilmesi en uygundur?
A) Dil, canlı bir yapıdır.
B) Dil, kültürün aynasıdır.
C) Kültür, toplumsal kişiliğin oluşmasını sağlar.
D) Dilin gelişmesinde kültürün önemli bir yeri vardır.
E) Kültür, toplumun devamını sağlayan değerler bütünüdür.
10. Hangi toplumda olursa olsun üretilen kültürün aynı zamanda iletilmesi, aktarılması gerekir. İşte bir topluma ait olan kültürü, gelecek kuşaklara veya diğer toplumlara aktaran dildir. Örneğin yüzyıllar öncesinde ortaya çıkan ve Türk kültüründe önemli bir yeri olan hat sanatının bugüne ulaşmasında en büyük pay dile aittir. Türk edebiyatında ilk sözlük kabul edilen Divanü Lügati’t Türk adlı eser, Türk kültürüyle ilgili önemli bilgiler aktarmaktadır. Bu kitabın günümüze dek ulaşması dil sayesinde gerçekleşir.
Bu parçada dilin hangi işlevinden söz edilmiştir?
A) Toplumu ayakta tutma işlevinden
B) Ulusal değerleri koruma işlevinden
C) Kültürü gelecek nesillere aktarma işlevinden
D) İnsanlar arasındaki iletişimi sağlama işlevinden
E) Toplumun ulusal özelliklerini yansıtma işlevinden
11. Kültürle ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Toplumu diğer toplumlardan farklı kılar.
B) Toplumun tabii çevresinden yani coğrafi koşullardan etkilenmez.
C) Geçmiş ile gelecek arasında bir köprü işlevi görür.
D) Bir toplumun oluşmasında ve varlığını sürdürmesinde etkilidir.
E) Toplumsal dayanışma ve birlik duygusu verir.
12. . . . , ana dil içinde sonradan türetilmiş bir yardımcı dil olarak konuşulur. Temelde sözlü ve doğal bir dildir. Sürekli değişen ve gelişen özel bir dil olmakla birlikte oluşumunu bazı genel ilkelere bağlamak mümkündür. Sıfatlardan cins isim türetme, eski ve bölge dili sözlerinden yararlanma, genel dildeki sözcüklerin biçimlerini bozma, yabancı kökenli sözcük kullanma, sözcüklerin anlamlarını kaydırma ve değiştirme bu ilkelerin başlıcalarıdır. Daha çok mizahi anlatımlarda kullanılır.
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerin hangisi getirilmelidir?
A) Argo
B) Şive
C) Lehçe
D) Yazı dili
E) Konuşma dili
CEVAPLAR: 1.B, 2.E, 3.D, 4.E, 5.C, 6.D, 7.C, 8.E, 9.B, 10.C, 11.B, 12.A
